Deelproject 3

Hoe ontstaat antisociaal en delinquent gedrag bij jongeren?

In dit deelproject van de Startimpuls onderzoeken we hoe neurobiologische en psychosociale metingen geïntegreerd kunnen worden om een beter beeld te krijgen van problematisch antisociaal gedrag bij jongeren.

We onderzoeken hoe de hersenen van jongeren met antisociaal gedrag zich anders ontwikkelen dan bij jongeren die dit gedrag niet vertonen. Deze informatie zal op directe wijze worden uitgedragen aan de praktijk instanties die werken met beleid rondom probleemjeugd, bijvoorbeeld in de vorm van een toolkit.

De onderzoekers hechten groot belang aan de ethische aspecten van deze kennis: wat heeft het voor gevolgen om te weten of iemand een andere hersenontwikkeling heeft? En hoe wordt daarmee omgegaan richting ouders en interventies? Daarnaast willen we in gesprek gaan met jongeren door een focusgroep op te richten, waarin we de dialoog aangaan over wat kennis over neurobiologie voor meerwaarde kan hebben voor henzelf.

De afgelopen jaren heeft neurowetenschappelijk onderzoek ons veel geleerd over de hersenontwikkeling van jongeren met en zonder antisociaal gedrag. Een baanbrekende stap voor onze maatschappij is om deze twee onderzoekslijnen aan elkaar te verbinden. Met deze kennis kunnen we veel beter in spelen op preventie en behandeling van problematisch gedrag. Bovendien is het belangrijk om deze informatie op de plek te krijgen waar het nodig is: bij de maatschappelijke instanties die werken met jongeren die in aanraking komen met justitie bijvoorbeeld. Met behulp van kennis over mogelijk afwijkende hersenontwikkeling bij een risicojongere, in combinatie met omgevingsfactoren en gedrag, kunnen professionals een profiel schetsen per individu. In de toekomst zullen neurobiologische metingen tijdens interventies, zoals bijvoorbeeld hartslag, bij kunnen dragen aan het ontwikkelen van een meer gerichte aanpak voor specifieke groepen: wanneer we weten hoe een bepaalde risicogroep reageert op een interventie kunnen we de interventie aanpassen om een optimaal resultaat te behalen.

Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met universiteiten, hogescholen, het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, en onder andere partners als het Openbaar Ministerie, Intermetzo, Pluryn en de Raad voor de Rechtspraak.  Zie onder voor een overzicht van deelnemende instanties en personen op dit project.

Betrokken onderzoekers

Dr. Lucres Nauta-Jansen (Vrije Universiteit Medisch Centrum)

Prof. Dr. Hilleke Hulshoff-Pol (Universitair Medisch Centrum Utrecht)

Prof. Dr. Barbara Franke (Radboud Universitair Medisch Centrum)

Prof. Dr. Hanna Swaab (Universiteit Leiden)

Dr. Neeltje van den Bedem (Universiteit Leiden)

Dr. Marieke Klein (Radboud UMC/UMCU)

Dr. Neeltje Blankenstein (VUMC/UL)

Prof. Dr. Dorothee Horstkötter (Maastricht University)

Dr. Anke Snoek (Maastricht University)

Prof. Dr. Andrea Donker (Hogeschool Utrecht)

Dr. Dorien Graas (Hogeschool Windesheim)

Prof. Dr. Peter Nikken (Hogeschool Windesheim)

Dr. Katy de Kogel (Wetenschappelijk Onderzoeks – en Documentatiecentrum, WODC)

Aan dit onderzoek zijn 4 extra onderzoeken verbonden:

De lijst betrokken onderzoekers en maatschappelijke partners is in opbouw. Bent u betrokken bij de Startimpuls en staat u nog niet in de lijst? Mail dan naar startimpuls@neurolab.nl